Spinal yetmezlik (omurga yetmezliği); omurganın genellikle kronik, ancak akut da olabilen kimyasal, ruhsal veya fiziksel travmalar sonucu omurga segmentleri arasında dizilimin, omurga esnekliğinin, omurga dayanıklılığının bozulduğu, genellikle tedaviye dirençli kronik ağrı ve yetmezlikle sonuçlanan bir hastalığıdır. Hatta bir hastalık olmayıp genellikle birden fazla omurga hastalığının bir arada olduğu bir engellilik halidir.
Omurga yetmezliğinde, omurgayı oluşturan omurlar, kaslar, tendonlar, eklemler, sinirler gibi sert ve yumuşak dokulardan kaynaklanan sorunlar vardır.
Omurga yetmezliği, tüm omurgayı ilgilendiren bir problem olabildiği gibi, omurganın sadece bir bölgesini (bel, boyun, sırt), bir veya daha fazla segmentini ilgilendiren bir problem de olabilir.
Omurga yetmezliği, kalp yetmezliği veya böbrek yetmezliği gibi hayatı tehdit eden bir durum değildir, ancak hayat kalitesini, mesleki verimliliği ve kişinin aile ve toplum hayatındaki rollerini yerine getirmesini engelleyen bir durumdur. Omurga yetmezliği fonksiyonel özürlülüklerin en sık rastlanan sebebidir. Omurga yetmezliği bir hastalık değil bir veya daha fazla omurga hastalığından kaynaklanan bir engellilik halidir.
Omurga yetmezliğinin sebepleri nelerdir?
Kronik spinal yetmezliğin en yaygın sebepleri;
- Geçirilmiş cerrahi müdahaleler omurga yetmezliğinin en sık karşılaşılan sebebidir.
- Subluksasyon (omurganın dizilim ve hizalama bozukluğu)
- Spondilolistezis (omurga kayması, subluksasyonun ileri evresi)
- Kötü duruş (kifoz, skolyoz, hiperlordoz, rotasyonal bozukluklar)
- Fiziksel incinme (düşme, trafik kazası, şiddete maruz kalma)
- Uygun olmayan uyku alışkanlıkları (kötü yatak, az uyuma, aşırı uyuma)
- Uzun süren yatak istirahatları
- İlerlemiş osteoporoz
- Omurganın dejeneratif hastalıkları
- Omurgayı tutan romatizmal hastalıklar (ankilozan spondilit, romatoid artrit)
- Mesleki ve sportif zorlanmalar, omurgaya zarar veren çok tekrarlı hareketler
- Eklem gevşekliği sendromu (iyi huylu eklem hipermobilitesi)
Omurga yetmezliği nasıl teşhis edilir?
Omurga yetmezliği hastasında kronik tedaviye cevap vermeyen her türlü tedavi rağmen ısrar eden bir ağrı ve yetersizlik vardır. Hastalar genellikle cerrahi müdahale dahil bir çok tedavi yöntemini denemişlerdir. Hastalarda; kronik ağrı, depresyon, yetersizlik, cinsel problemler, kaygı bozukluğu, uyku problemleri vardır. Yapılan ve sonuç vermeyen tedavilerden dolayı bir güven eksikliği vardır. Görüntüleme yöntemleri var olan patolojileri göstermekte işe yarar ancak ağrının hangi probleme bağlı olduğunu tesbit etmek zordur.
Omurga yetmezliğinin belirtileri nelerdir?
- Baş ağrıları
- Boyun ağrısı ya da sertliği
- Sırt ağrısı ve tutukluk
- Bel ağrısı ve tutukluğu
- Omuz ağrısı ve sertliği
- Kol ve bacaklarda uyuşma ve/veya karıncalanma
- Mide barsak şikayetleri
- Bacağa (siyatik ağrısı) veya kola vuran ağrılar
- Kola vuran ağrılar
- Kötü Duruş
Omurga yetmezliği nasıl tedavi edilir?
Omurga yetmezliğinin tedavisinde en önemli unsur, olabildiğince erken teşhis ve erken müdahaledir. Tedavi oldukça uzun sürer. Birçok farklı tedaviyi aynı anda veya farklı zamanlarda uygulamak gerekir. Hastaya omurga ya da omurganın ilgili segmentini (bel, boyun, sırt) korumasının öğretilmesi, omurga kaslarını güçlendirilmesi, kısalmış segmenter kasların uzatılması ve esnetilmesi, kas spazmının giderilmesi, sinir ve kanallara bası yapan organik lezyonların (disk hernisi, ligament hipertrofileri, osteofitler) cerrahi olarak tedavisi, stabilitesi olmayan segmentlerin cerrahi olarak stabilizasyonu gerekebilir. Spinal destek aparatları, theraflex spinal refleks tedavisi, cerrahi olmayan spinal dekompresyon yöntemleri, paravertebral İMS, proloterapi cerrahi dışı tedavi yöntemleridir. Tüm bu tedavilere rağmen kronik ağrılı hasta oranı oldukça yüksektir.