Lomber spinal stenoz (bel omurgası kanal darlığı), sık görülen bir hastalıktır. 65 yaşın üzerindeki kişilerde omurga cerrahisinin en yaygın sebebidir.
Lomber stenoz teşhisi konmuşsa, şikâyetlerinizi en aza indirmek için neler yapabilirsiniz? Bu makalede, semptomlarınızı kontrol etmenin en etkili yollarından bazılarını anlatacağız.

Lomber Spinal Stenoz (belde dar kanal) nedir?

Lomber spinal stenoz, lomber omurganın (bel) tipik olarak alt üç bel seviyesini etkileyen, nöral (sinirler) ve vasküler (damarlar) elemanlar için alanın azalması ile sonuçlanan omurilik kanalının daralmasını ifade eder.

Lomber Stenozun Belirtileri

Lomber spinal stenozun, ne zaman başladığı genellikle tespit edilemezi şikâyetler yavaş yavaş ortaya çıkar ve genellikle spinal kanaldaki değişiklikler omurilik ve / veya sinir köklerini etkilemeye başladığında semptomlar ortaya çıkar. Başlangıçta, semptomlar gelip gidebilir, hasta zaman zaman iyi zaman zaman kötüdür. Bazen, lomber spinal stenozu olan bazı kişilerin hiçbir semptomu yoktur.
Hissedebileceğiniz bazı belirtiler;

• Kalçalarda ve / veya alt ekstremitelerde ağrı, uyuşukluk, güçsüzlük veya kramplar.
• Belli bir mesafeden yürümekten sonra bacak ağrısı ortaya çıkar
• Ayaktayken ağrı artar, oturmakla azalır
• Ayak zayıflığı (düşük ayak).
• Bel ağrısı.
• Omurgada hareketin azalması

Semptomlar, belli bir mesafeyi yürümekle, ayakta durma veya geriye doğru kaykılmayla kötüleşir ve oturma, uzanma ve/veya öne doğru eğilme ile düzelir. Yokuş yukarı ve merdiven çıkarken şikâyetler azalır, yokuş ve merdiven inerken artar. Aşağıdaki resim, kanal darlığınızın olup olmadığınızı öğrenmek için kendi kendine yapabileceğiniz bir testtir.

Lomber Stenozun Sebepleri

Genellikle lomber spinal stenoz, omurgadaki konjenital anormallikler (doğumdan itibaren olan) veya normal yaşlanma sürecinde ortaya çıkan dejeneratif değişikliklerin bir sonucudur.
Ortaya çıkabilecek yaygın dejeneratif değişiklikler:

• Ligament (bağların) kalınlaşması.
• Kemik çıkıntıların (osteofitler) gelişimi.
• Akut ve kronik disk hastalıkları (fıtık, dejenerasyon, ameliyat sonrası).

Ayrıca, aşağıdakiler de dahil olmak üzere başka durumlardan mustaripseniz lomber spinal stenozunuz oluşabilir.

• Lomber spondiloz (omurgadaki dejeneratif değişiklikler).
• Kemikleri etkileyen hastalıklar (Ankilozan spondilit ve Paget hastalığı).
• Kalıtsal olarak kanalın dar olması
• Spondilolistezis (bel kayması, bir omur diğerinin üzerinde kayması)
• Geçirilmiş omurga kırıkları ve/veya önceki travmalar.
• Geçirilmiş omurga ameliyatları.
• Fibroz dokular (fazla doku, skar dokusuna benzer)

Lomber Stenoz İçin Kendi Kendinize Neler Yapabilirsiniz?

Lomber spinal stenoz tedavisinin amaçları nelerdir?

• Ağrı, uyuşukluk ve kuvvetsizliğin azaltılması.
• Hareketliliğin artırılması.
• Çekirdek kaslarının güçlendirilmesi
• Yürüme mesafesinin ve ayakta kalabilme süresinin artırılması
• Yaşam kalitesinin artırılması

Egzersiz, antienflamatuar ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri dahil olmak üzere durumunuzu iyileştirmek için evden yapabileceğiniz çeşitli tedaviler vardır. Şikâyetlerinizi ev ortamında azaltmanın yollarını açıklayacağız.

Evde Lomber Stenozu Tedavi Etmenin Yolları;

1. Egzersizler ve germeler

Nasıl yardımcı olur: Egzersiz, lomber spinal stenoz semptomlarını çeşitli şekillerde iyileştirmeye yardımcı olur;

– Beldeki kan akışını arttırır, bu da iyileşmeyi teşvik eder.
– Çekirdek (core) kaslarını güçlendirir, bu egzersizler bel üzerindeki baskıyı hafifletmeye yardımcı olur.
– Semptomları kötüleştirebilen kas gerginliğini önlemeye yardımcı olarak esnekliği korur.
– Sağlıklı bir kiloyu korumaya yardımcı olur.

Bir çalışmada, özellikle çekirdek stabilite egzersizlerinin stenozdan muzdarip insanlar için etkili olduğu gösterilmiştir, bu hastaların daha uzun süre yürüme yetenekleri artmıştır.

Lomber Spinal Stenoz İçin Egzersizler

• Çocuk Duruşu

– Dizleriniz kalçalarınızdan biraz daha geniş olacak şekilde kendinizi ellerinize ve dizlerinize yere yerleştirerek başlayın.
– Parmaklarınızı içe doğru çevirin ve dizlerinizi bükerken kalçalarınızı geriye doğru itin.
– Rahat bir pozisyonda olduğunuzda, kollarınızı öne doğru düzleştirin ve başınızın rahat bir pozisyona gelmesine izin verin.
– Bu pozisyonu 15 ila 20 saniye tutun.
– Yavaşça başlangıç pozisyonuna dönün.
– 3 tekrar hedefleyin.

• Dizleri Göğse Çekme

– Dizleriniz bükülmüş ve ayaklar yere düz olarak yerleştirilmiş bir mindere sırt üstü uzanarak başlayın.
– Her iki dizinizi göğsünüze doğru çekin
– Bu pozisyonu 15 ila 20 saniye sürdürün.
– Bu egzersizi tek tek bacaklarınızla da yapınız
– Her seferinde bacaklarınızı gevşetin ve yavaşça başlangıç pozisyonuna indirin.
– Bu esnemeyi 3 kez tekrarlayın

• Karın kaslarını güçlendirme egzersizi

Sağlam bir core (bel ve karın kasları), stabilitenin sağlanmasına yardımcı. Bu egzersiz, omurgayı dengeli konuma getirmeye yardımcı olacaktır.

Nasıl yapılır?

-Sırt üstü yatın
-Dizlerinizi bükün
-Karın kaslarınızı kasın
-Bu esnada belinizi yere doğru bastırın
-5 saniye basılı tutun
-Günde 3 defa 10-20 tekrar yapın

• Plank (çekirdek ve karın kaslarını güçlendirmek)

Bu egzersiz hem derin omurga kaslarınızı (omurga karın), hem de gluteul kaslarınızı güçlendirmek için idealdir.

Nasıl yapılır?

Kollarınız yanınızda karnınız üzerinde uzanın.
– Bu pozisyonda vücudunuzu kaldırın, böylece önkollarınızda ve ayak parmaklarınız üzerinde kalın.
– Bu konumda 10 saniye kalın.
– Bu egzersizi günde 2-3 defa 2 ila 5 kez tekrarlayın.
– Hazır olduğunuzda, bu pozisyonda kalma süresini 10 saniyelik artışlarla artırarak yoğunluğu artırın.
** Tüm egzersiz boyunca sırtınızı düz tuttuğunuzdan emin olun.

2. Soğuk ve Sıcak Tedavisi

Nasıl yardımcı olur: Bel bölgesine soğuk uygulamak, ağrıyı geçici olarak rahatlatır ve uyuşmayı azaltır. Belinizi ısıtmak, ağrıyı hafifletir, sert kasları gevşetmeye yardımcı olur. Ek olarak, alanın ısıtılması bölgeye kan akışını artırmaya yardımcı olur ve iyileşmeyi hızlandırır.

3. Steroidal olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)

Nasıl yardımcı olur: Enflamasyon lomber spinal stenozda yaygın olarak görülür, bu nedenle NSAID’nin enflamasyonu ve ağrıyı azaltarak semptomların azaltılmasında yardımcı olur.

4. Duruşunuzu Düzeltin

Nasıl yardımcı olur? Doğru duruş, omurilik ve sinir kökleri üzerindeki baskıyı azaltarak spinal stenoz belirtilerini rahatlatır.

Nasıl yapılır?

Ayakta:
– Ayaklarınızın omuz genişliğinde, dizleriniz hafifçe bükülmüş ve ağırlığınızın her iki ayağınıza da eşit şekilde dağılmış olduğundan emin olun.
– Başınızın boynunuz tam üzerinde olduğundan ve omuzlarınızın öne doğru kaymış olmadığından emin olun.

Otururken:
– Sırtınız düz ve omuzlarınız kalçalarınızla birlikte sandalyenin arkasına yaslanacak şekilde oturun.
– Vücut ağırlığınız, dizleriniz dik açılı ve ayaklar yere düz olarak yerleştirilmiş olarak her iki kalçaya da eşit olarak dağıtılmalıdır.
– Omurganızın üç eğrisininde (servikal, torasik ve lomber) korunmuş olduğundan emin olun (küçük bir rulo havlu veya yastık doğal eğrilikleri korumaya yardımcı olabilir).

5. Gerektiğinde Faaliyetlerinizi / Duruşunuzu Değiştirin

Nasıl yardımcı olur?

Belirli pozisyonlardan dolayı çok fazla ağrı yaşarsanız, ağrı semptomlarını hafifletmek için duruşunuzu değiştirmeniz gerekebilir.

Nasıl yapılır?

Özellikle omurganın hafifçe öne doğru eğik tutmak lomber stenozlu hastaarda ağrı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Günlük aktivitelerinizi, omurganızın hafifçe öne doğru esnemesi için değiştirin. Örneğin, yürürken bir yürüteç kullanmak veya alışveriş yaparken bir alışveriş arabasına yaslanmak şikayetlerinizi azaltır.

Sonuç

İyi haber şu ki, lomber spinal stenoz belirtileri gelip gitme eğilimindedir ve sıklıkla konservatif tedavi seçenekleriyle yavaş yavaş iyileşir. Bu nedenle, semptomlar devam etmediği ve denemelere konservatif tedavi müdahalelerine rağmen günlük yaşama müdahale etmedikçe cerrahi tedavi genellikle kullanılmaz.